(Publicado en Zona Temporalmente Autónoma, A Peneira nº 62– Ano VI –agosto, 2009)
No verán, con tanta festa patronal, andan os santos e santas do ceo toliños sorteando as bombas de palenque que lles tiramos dende abaixo para a súa honra, honor e homenaxe. Impresionados, comentan en círculos que parece que tiramos a dar, malo raio nos parta. Pensan os santos e santas do ceo, que unha cousa é un petardo amarrado a unha caña na festa e outra ben distinta é usar verdadeiros mísiles terra-aire. Esaxerados que somos. Dende as nubes, aniñados nas trincheiras, observan como se forman nos torreiros das parroquias as divisións de artillería - formadas polos membros da comisión de festas e os pirotécnicos -, recompóñense o casco e rézanse a si mesmos para que desta vez non se nos ocorrera cambiar a pólvora por unha cabeza nuclear. Parecerá excesivo, pero está demostrado que os humanos non temos límite - pensan no ceo -, e bombardeamos día e noite a estratosfera no canto de procurarlle boa saúde aos tímpanos do santoral para as nosas pregarias, que coa cousa da crise boa falta nos farían. Non lle encontran explicación a esa nosa teima de celebrar e anunciar as festas a base de gastarnos gran parte do seu orzamento en bombas, en ruído efémero; retumban os cristais das ventás, os cans corren coa cola entre as patas, e bum! (50 euros), bum (50 euros) BRUBUBUBUBÚMMMM!!!! (250 €), no canto dun silencioso e práctico folleto informativo ou dunha mensaxe SMS.
Disque o uso de bombas de palenque para anunciar as festas non é moi antigo. Soamente nos valemos delas dende hai unhas décadas, cando comezou a consolidarse a opinión científica de que os rebumbios das bombas de palenque espantaban as nubes e o mal tempo. A mesma corrente erudita mantivo a opinión de que cantar e bailar a música de “A cabritinha” era sinónimo de bos augurios e contribuiría a presaxiar boas colleitas e tempos de bonanza. Logo hai xente máis teórica, defensores conceptuais que poderían argumentar que “as bombas convocan o espírito lúdico dos galegos e a súa potente carga de pólvora se xustifica porque a orografía de Galicia precisa unha explosión que anuncie a festa aos habitantes de aldeas veciñas”. Olé. Pero para gran parte dos mortais, gastar miles de euros en bombas de palenque en cada festa soamente se xustifica por unha especie de instinto animal que temos os humanos de facer o máximo ruído posible cando estamos de festa e foder a quen non pode estar de festa e ten que levantarse á mañá seguinte para traballar. E punto. Logo podemos botar man da palabra “tradición”, que pode caer como unha lousa en toda conversa para xustificar o inxustificable, como botar a unha cabra dende un campanario, pero a verdade é que aos humanos gústanos malgastar, tirar os cartos, poñerlles unha caña e facelos explotar no ceo; facémolo nos nosos coches, facémolo nas fachadas pretenciosas de tanta casa galega con tanta columna e tanto mármore que máis que casas parecen Partenóns, e facémolo nas nosas festas. O importante na vida non é ter, senón aparentar que se ten. Se os da parroquia do lado gastan 4.000 euros en bombas, nós gastaremos 5.000; se os do pobo do lado gastan media hora en ruído nos gastaremos tres cuartos. Que carallo… Forma parte da mesma lóxica da “vergoña do galego”, pola que é psicoloxicamente imprescindible que quede en cada prato un anaco de comida aínda que morramos coa fame: con iso demostramos ao colectivo que non necesitamos nada máis, que xa temos de sobra. Coas bombas de palenque pasa un pouco o mesmo, coa diferencia de que un anaco de tortilla non custa miles de euros, deixa durmir ao resto da humanidade, non provoca incendios nos montes e os camiñantes inocentes non corren o risco de que unha lanza xusticiera caída do ceo lles atravese o pescozo de punta a cabo. Galicia sitio distinto. O galego, reflexivo por natureza, xa comezou fai tempo a darlle voltas á cabeza e inventarlle novos usos ao instrumento, reconvertido para a pesca da sardiña e as manifestacións do metal en Vigo. Para botarse a tremer.
No verán, con tanta festa patronal, andan os santos e santas do ceo toliños sorteando as bombas de palenque que lles tiramos dende abaixo para a súa honra, honor e homenaxe. Impresionados, comentan en círculos que parece que tiramos a dar, malo raio nos parta. Pensan os santos e santas do ceo, que unha cousa é un petardo amarrado a unha caña na festa e outra ben distinta é usar verdadeiros mísiles terra-aire. Esaxerados que somos. Dende as nubes, aniñados nas trincheiras, observan como se forman nos torreiros das parroquias as divisións de artillería - formadas polos membros da comisión de festas e os pirotécnicos -, recompóñense o casco e rézanse a si mesmos para que desta vez non se nos ocorrera cambiar a pólvora por unha cabeza nuclear. Parecerá excesivo, pero está demostrado que os humanos non temos límite - pensan no ceo -, e bombardeamos día e noite a estratosfera no canto de procurarlle boa saúde aos tímpanos do santoral para as nosas pregarias, que coa cousa da crise boa falta nos farían. Non lle encontran explicación a esa nosa teima de celebrar e anunciar as festas a base de gastarnos gran parte do seu orzamento en bombas, en ruído efémero; retumban os cristais das ventás, os cans corren coa cola entre as patas, e bum! (50 euros), bum (50 euros) BRUBUBUBUBÚMMMM!!!! (250 €), no canto dun silencioso e práctico folleto informativo ou dunha mensaxe SMS.
Disque o uso de bombas de palenque para anunciar as festas non é moi antigo. Soamente nos valemos delas dende hai unhas décadas, cando comezou a consolidarse a opinión científica de que os rebumbios das bombas de palenque espantaban as nubes e o mal tempo. A mesma corrente erudita mantivo a opinión de que cantar e bailar a música de “A cabritinha” era sinónimo de bos augurios e contribuiría a presaxiar boas colleitas e tempos de bonanza. Logo hai xente máis teórica, defensores conceptuais que poderían argumentar que “as bombas convocan o espírito lúdico dos galegos e a súa potente carga de pólvora se xustifica porque a orografía de Galicia precisa unha explosión que anuncie a festa aos habitantes de aldeas veciñas”. Olé. Pero para gran parte dos mortais, gastar miles de euros en bombas de palenque en cada festa soamente se xustifica por unha especie de instinto animal que temos os humanos de facer o máximo ruído posible cando estamos de festa e foder a quen non pode estar de festa e ten que levantarse á mañá seguinte para traballar. E punto. Logo podemos botar man da palabra “tradición”, que pode caer como unha lousa en toda conversa para xustificar o inxustificable, como botar a unha cabra dende un campanario, pero a verdade é que aos humanos gústanos malgastar, tirar os cartos, poñerlles unha caña e facelos explotar no ceo; facémolo nos nosos coches, facémolo nas fachadas pretenciosas de tanta casa galega con tanta columna e tanto mármore que máis que casas parecen Partenóns, e facémolo nas nosas festas. O importante na vida non é ter, senón aparentar que se ten. Se os da parroquia do lado gastan 4.000 euros en bombas, nós gastaremos 5.000; se os do pobo do lado gastan media hora en ruído nos gastaremos tres cuartos. Que carallo… Forma parte da mesma lóxica da “vergoña do galego”, pola que é psicoloxicamente imprescindible que quede en cada prato un anaco de comida aínda que morramos coa fame: con iso demostramos ao colectivo que non necesitamos nada máis, que xa temos de sobra. Coas bombas de palenque pasa un pouco o mesmo, coa diferencia de que un anaco de tortilla non custa miles de euros, deixa durmir ao resto da humanidade, non provoca incendios nos montes e os camiñantes inocentes non corren o risco de que unha lanza xusticiera caída do ceo lles atravese o pescozo de punta a cabo. Galicia sitio distinto. O galego, reflexivo por natureza, xa comezou fai tempo a darlle voltas á cabeza e inventarlle novos usos ao instrumento, reconvertido para a pesca da sardiña e as manifestacións do metal en Vigo. Para botarse a tremer.
