… que ven o lobo

(Publicado en Zona Temporalmente Autónoma, A Peneira nº 35 – Ano IV –maio, 2007)

De cativo, a través da ventá do coche, observaba impresionado o aspecto dos pobos abandonados da conca mineira de Asturias. Aldeas pantasmas cuxa vida se foi despois de que pecharan as fábricas de carbón baixo as cales se distribuían miserentos poboados de pequenos edificios monocromos. Apenábame a visión daqueles parques infantís, de columpios oxidados, case tristes, que tan só se movían co impulso do vento, e no ambiente silencioso existía tal grado de tristura melancólica, de lembranza de vidas, que un, case nun acto reflexo, abría os beizos e pronunciaba a palabra “nostalxia”. Entre aquelas paredes abandonadas celebráranse noiteboas e cumpreanos; naceran e creceran nenos e ilusións, proxectos de vida, e só tiña que pechar os ollos e agudizar o oído para escoitar as risas e os choros que quedaran para sempre impregnados no aire daqueles espazos agora inertes. Coa estrada e os cartos do carbón, alí chegaran os homes coas súas familias, e levantaran fábricas e traballaran nelas, e crearan escolas, farmacias e bares, peñas deportivas, amizades, amoríos. Coa estrada marcharan certo día os cartos e o carbón, e comezara a xente a marchar detrás deles, a pechar a escola, a clausurar os bares e a separarse os amantes con bágoas nos ollos. Todos fixeran as maletas e marcharan en pouco tempo: tan rápido que se esqueceran de levar consigo os mortos do cemiterio agora abandonado. Había unha palabra que o resumía todo: “carbón”; e a súa cor impregnaba os muros e as árbores de todo o val, e o seu olor embriagaba o nariz, e o seu son se escoitaba fuxidío polos camiños que serviran para chegar, e serviran despois para marchar daquel lugar. Quedaran, para o recordo, as construcións valeiras e ennegrecidas que chegaran co carbón e co carbón se foran. Cando un depende tanto dunha única cousa, esa única cousa (como a droga) se converte en dona o señora da vontade dun, e un non pode máis que seguir os pasos que lle sexan marcados por ela. O carbón desta historia podería chamase “granito” ou “Citroën” noutra historia sen que cambiase a cuestión de que a nosa vida non debería depender de si unha empresa quere ser máis o menos rendible segundo o vaivén do mercado. Teño claro que o granito deste val acabarase máis cedo que tarde, e os chineses aprenden a pronunciar a palabra “Citroën” como aprenderon a pronunciar o nome de centos de empresas que a preceden cada día. A cuestión non é só quen terá as maletas máis cheas cando moitos teñan que marchar de aquí, senón, creo, ata que punto estamos dispostos a estirar a corda, a baixar os pantalóns, a “flexibilizar” a nosa dignidade laboral, social, humana en beneficio destas empresas antes de que o inevitable suceda. Dependemos tanto de tan poucas cousas, que se non comezamos a buscar alternativas económicas xa, teremos que ir pensando nesta terra que poñer nas maletas cando teñamos que trasladarnos a outra.